दिवाळीचा फराळ

रव्याचे लाडू

साहित्य – २ फुलपात्रे रवा, दीड फुलपात्रे साखर, १ मध्यम नारळ, ७-८ वेलदोडयाची पूड, थोडे काजूचे तुकडे, २५ ग्रॅम बेदाणा.

कृती – प्रथम रवा भाजून घ्यावा, रवा भाजत आला की त्यात खोबरे घालून जरा परतावे. साखरेत अर्धे फुलपात्रे पाणी घालून दोन तारी पाक झाला, की त्यात भाजलेला रवा घालून उतरवावे. मिश्रण चांगले ढवळावे. नंतर त्यात वेलदोडयाची पूड, काजूचे तुकडे, बेदाणा घालावा. २-३ तासाने मिश्रण सुकत आले की लाडू वळावेत.

रवा-बेसन लाडू

साहित्य – ३ फुलपात्रे हरभर्‍याच्या डाळीचा रवा, २ फुलपात्रे गव्हाचा रवा, ४ फुलपात्रे १/४ किलो किलो केशरी पेढे (जरा कोरडे), १५-२० वेलदोडयांची पूड, ५० ग्रॅम बेदाणा, २५ ग्रॅम काजूचे काप, थोडेसे केशर.

कृती – जरा जास्त तुपावर डाळीचा रवा भाजून घ्यावा. खमंग वास आला की उतरवून पितळेच्या चाळणीवर ओतावा. खाली पडलेल्या तुपावर साधा रवा भाजून घ्यावा. साखरेत १ फुलपात्र पाणी घालून पाक करायला ठेवावा. २ तारी व जरा चिकट पाक करावा, नंतर त्यात कुस्करलेले पेढे, वेलदोडयांची पूड, बेदाणा, काजूचे काप केशराची पूड घालावी. सर्व मिश्रण ढवळून घ्यावे. साधारणपणे तासाभराने लाडू वळावेत. चवीला सुंदर लागतात.

चिरोटे (पाकातले)

साहित्य – २ वाटया भरून मैदा, १ चिमूट मीठ, तांदळाची पीठी, ४ चहाचे चमचे कडकडीत तेल, २ टे. स्पून डालडा साटयां करता. तळण्याकरता तूप अथवा रिफाइंड तेल, २ वाटया साखर, अर्धी वाटी पाणी, थोडा केशरी रंग अथवा केशर.

कृती – मैदा चाळून चिमूटभर मीठ व चार चहाचे चमचे कडकडीत तेल घालून भिजवावा, खूप घट्ट भिजवू नये. (मैदा भिजवतांना त्यात १ टे. स्पून दही घालावे, म्हणजे चिरोटयाला आंबट गोड चव येते व चिरोटे हलके होतात), दोन टे. स्पून डालडा परातीत हलके होईपर्यंत फेटावे. पांढरे शुभ्र झाले की कोमट करावे.

मैद्याचे सारखे चार गोळे करावेत व तादंळाच्या पीठीवर पातळ मोठया पोळया लाटाव्यात व ओल्या फडक्याखाली अथवा प्लास्टिकच्या कागदाखाली ठेवाव्यात. मैद्याची एक पोळी पसरवून त्यावर फेटलेले कोमट डालडा हाताने कडेपर्यंत सारखे लावावे व त्यावर दुसरी पोळी पसरवावी. त्यावर कडेपर्यंत डालडा लावावे व गुंडाळी हलक्या हाताने करावी. गुंडाळीच्या कडेचा थोडा भाग कापून एक सारखे १० भाग करावेत. कापलेला भाग पोळपाटावर ठेवून कापलेल्या दिशेने एकदा व दुसर्‍या बाजूने नंतर असा चौकोनी चिरोटा लाटावा असे १० भाग लाटावे. कढईत भरपूर तेल अथवा तूप घालून मंद आचेवर दोन्ही बाजूंनी झार्‍याने तूप उडवून चिरोटे फुलवून घेऊन गुलाबी रंगावर तळावा. भोकाच्या चाळणीत खाली ताटली ठेवून सर्व चिरोटे उभे लावावेत व तूप निथळू द्यावे. वरीलप्रमाणे उरलेल्या दोन पोळयांना साठा लावून त्याचे चिरोटे तळून घ्यावेत. कढईमध्ये दोन वाटया साखर, अर्धी वाटी पाणी, हवा असल्यास रंग अथवा केशर घालून पक्का पाक करावा. गॅस मंद करून वरील पाकातून एक एक चिरोटा उलटापालट करून चाळणीत उभा ठेवावा. पाक सुकला की चिटे ताटात काढून घ्यावेत.

भाजणीच्या चकल्या

भाजणीचे साहित्य – २ किलो जाडे तांदूळ, १ किलो हरभरा डाळ, अर्धा किलो उडीद डाळ, १०० ग्रॅम धने, ५० ग्रॅम जिरे.

भाजणीची कॄती – तांदूळ स्वच्छ निवडून धुवावेत व कपड्यावर वाळत घालावेत. हरभरा डाळ व उडीद डाळ वेगवेगळी धुवुन कपड्यावर वाळत घालावी. सर्व जिन्नस एक दिवसभर चांगले वाळले की दुस-या दिवशी कढईत मंद आचेवर हलक्या गुलाबी रंगावर भाजावेत. धने भाजून त्यात मिसळावे व जिरे न भाजता तसेच मिसळावे. भाजणी गिरणीतून बारीक दळूण आणावी.

चकलीचे साहित्य – वरीलप्रमाणे केलेली भाजणी ५ फुलपात्री भरूण अर्धी वाटी तेल, चार चहाचे सपाट चमचे तिखट, चार चहाचे सपाट चमचे मीठ, २ टेबलस्पून तीळ, तळण्याकरीता तेल.

चकल्यांची कृती – एका पातेल्यात २ फूलपात्री पाणी घ्यावे. त्यात अर्धी वाटी तेल. तिखट, मीठ घालावे व गॅसवर ठेवून त्या पाण्याला उकळी येऊ द्यावी, लगेच गॅस बंद करून त्या पातेल्यात ५ फुलपात्री भाजणी घालून नीट ढवळावे व त्यात दीड फुलपात्रे गार पाणी ताबडतोब घालून भिजवलेली भाजणी झाकून ठेवावी. एका तासाने २ टेबलस्पून तीळ घालून आवश्यकतेनुसार पाणी लावून भाजणी परातीत चांगली मळावी. मळलेली भाजणी सो-यात भरून कागदावर २ ते ३ वेढयाच्या एकसारख्या ४-५ चकल्या घालाव्या. पसरट कढईत अंदाजे पाऊण किलो तेल घालावे व तेल चांगले तापले की एकावेळी ५-६ चकल्या घालून खमंग तळाव्यात. गॅसची आच मध्यम ठेवावी. खूप कमी व खूप प्रखर नको. वरीलप्रमाणे सर्व चकल्या एका रंगाच्या तळाव्या. चकल्या नेहमी घट्ट झाकणाच्या लोण्याबरोबर आवडीनुसार खायला द्याव्यात.