भंडारदरा

भंडारदरा हे नाशिकपासून ७० कि.मी. वर असणारे निसर्गरम्य ठिकाण आहे. भंडारद-याचे खरे सौंदर्य हे पावसाळयानंतर अधिक खुलते, नाहीतर इतर वेळेला हा भाग अगदी रखरखीत असतो. १९२६ साली बांधलेले भंडारदरा धरण हे आशिया खंडातील सर्वात जुने धरण आहे. इथला ‘छत्री’ (umbrella) धबधबा हा अतिशय सुंदर व मनोहर आहे. भंडारद-यापासून ११ कि.मी. वर रंधा धबधबा आहे. हा धबधबा ४५ मीटर उंचीवरून खाली कोसळतो. त्यामुळे हे दृश्य सुंदर असून सुध्दा भीतीदायक वाटते. हा धबधबा पाहण्याकरिता पर्यटकांसाठी सुरक्षित सोय केली आहे. गिर्यारोहणाची आवड असणाऱ्यांना भंडारद-यापासून कळसूबाई शिखर खूपच जवळ आहे. अधिक वाचा…

गाडेश्वर तलाव

शांतता! ही अनेक प्रकारची असते असं आपल्या सर्वांना माहीत आहे. नीरव शांतता, स्तब्ध शांतता, कीं ऽऽ शांतता आणि स्मशान शांतता! यापैकी नीरव शांततेचा अनुभव फारसा प्रवास न करता यावा असं मनापासून वाटत असेल तर पनवेलजवळ एक जागा सांगतो. ट्रेकर्स आणि वेगळया वाटेचे भटके यांना माहीत आहे, पण सर्वांसाठी सांगतो. ती जागा आहे, गाडेश्वर तलाव. अलिकडे ट्रेकिंग करणे ज्यांना शक्य नाही पण फिरायला मात्र आवडते अशांचा स्वर्ग म्हणजे, गाडेश्वर तलाव. चहूकडे नीरव शांतता, पक्ष्यांची किलबिल आणि भणाण वारा! पनवेल एस्. टी. स्टँडवरून सकाळी गाडेश्वरला जाण्यासाठी बस सुटते. स्वत:चे वाहन असल्यास उत्तम. मुंब्रा-पनवेल रस्त्याला पनवेल शहरात शिरण्याआधी डावीकडे एक नवा रस्ता झाला आहे. ‘स्वप्ननगरी’ अशी पाटी या जंक्शनवर अलिकडे लावलेली आहे. या रस्त्यावरून तडक नेरे गावाचा रस्ता पकडावा. नेंरे गावात एक जुने मंदिर आहे. येथून पुढे सात-एक किमी. वर एकदम गाडेश्वर तलाव सामोरा येतो. अधिक वाचा…

श्री त्र्यंबकेश्वर ज्योतिर्लिंग

सह्याद्रीच्या पूर्व पायथ्याशी असणारे हे तीर्थक्षेत्र नाशिक पासून २९ कि. मी. वर आहे. त्र्यंबकेश्वराचे मंदीर हे श्रीमंत बाळाजी बाजीराव उर्फ नानासाहेब पेशवे यांनी १७५५ ते १७८६ च्या दरम्यान बांधले. त्याकाळी हे मंदीर बांधण्यासाठी १६ लाख रूपये खर्च आला, आणि साधारणत: ३१ वर्षे मंदिराचे बांधकाम सुरू होते. चार प्रवेशद्वारे असलेल्या, फरसबंदी घातलेल्या एका भव्य आवारामधे ते दिमाखाने उभे आहे. उत्तरेच्या प्रवेशद्वारावर नगारखाना असून पश्चिम प्रवेशाजवळ (साठवणीची) कोठी आहे. मंदिराच्या महाद्वारा समोरच मोठी दीपमाळ आहे. प्रवेशानजिकच असलेल्या, सुबक कोरीव काम केलेल्या खाबांच्या घुमटामधे महानंदी विराजमान झाले आहेत. गर्भगृहासमोर चौसोपी मंडप आहे. अधिक वाचा…

वेरूळची लेणी

महाराष्ट्रातील मराठवाडा भागात औरंगाबाद पासून ३० किमी अंतरावर वेरूळ हे एक गाव असून येथे प्राचीन लेणी आहेत. येथे १७ हिंदू, १२ बौद्ध आणि ५ जैन अशी एकूण ३४ लेणी आहेत. छत्रपती शिवाजी महाराजांचे भोसले घराण्याचे मूळ गाव वेरूळ आहे. वेरूळची लेणी साधरणत: इसवी सनाच्या पाचव्या ते दहाव्या शतकाच्या कालखंडात कोरली असून प्राचीन भारतातील हिंदू, बौद्ध आणि जैन धर्मातील परस्परसंहिता प्रकर्षाने या लेण्यामध्ये दिसून येते. वेरुळच्या लेण्यांची हिंदू लेणी, बौद्ध लेणी, आणि जैन लेणी अशी विभागणी केली आहे. हिंदू लेण्यामध्ये शिल्पकारांनी कातळात कोरलेली अतिप्रचंड शिल्पे आहेत. यातील बरीचशी लेणी वरपासून खालपर्यंत कोरीवकाम करीत निर्मिलेली आहेत. अशी लेणी कोरण्यासाठी कारागीरांच्या अनेक पिढ्या खर्ची पडल्याचा उल्लेख आहे. अधिक वाचा…

फुलपाखरू

फार फार वर्षापूर्वीची गोष्ट.
त्यावेळी फुलपाखरे असत फक्त एकाच रंगाची.
म्हणजे गर्द हिरवी, निळीशार, पिवळीधमक, लालचुटूक, काळी कुळकुळीत, पांढरीशुभ्र, झगमगीत सोनेरी किंवा चकचकीत चंदेरी.
फुलपाखरांच्या पंखांवर रंगीबेरंगी ठिपकेच नसत.
किंवा वेगवेगळया रंगाच्या रेषा पण नसत.

फुलपाखरे उडायची.
फुलांवर बागडायची.
बागेत भिरभिरायची.
सगळीकडे ऊड-ऊड करायची. अधिक वाचा…